This is an outdated version published on 2025-10-06. Read the most recent version.

A Circulação de informações sobre as Guerras Saxônicas

o exemplo das cartas de Adriano I e de Alcuíno (775-801 E.C.)

Authors

  • Thiago Juarez Ribeiro da Silva Universidade Federal de Goiás (UFG), Goiânia, Goiás, Brasil, thiago_juarez@ufg.br

DOI:

https://doi.org/10.5216/hr.v29i3.81013

Keywords:

Saxon Wars, letters, news

Abstract

This paper explores the circulation of information about the Saxon Wars (772-804 C.E.) through letters exchanged at the time. Letters from Pope Adrian I (d. 795) and Alcuin of York (d. 804) were selected for analysis. Hadrian I mentions the campaigns of Charlemagne (d. 814) against the Saxons in several letters, praising the conversion of the Saxons to Christianity, although he does not directly mention violent events such as the “Verden Massacre” of 782. Alcuin, for his part, wrote to various recipients, including Charlemagne himself, emphasizing the need for moral and religious reform in order to consolidate a Christian rule in Saxony. The correspondence reveals a complex network of communication that circulated news about the conflicts between the Carolingians and the Saxons in that period.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Thiago Juarez Ribeiro da Silva, Universidade Federal de Goiás (UFG), Goiânia, Goiás, Brasil, thiago_juarez@ufg.br

Atualmente é Professor de História Medieval na Universidade Federal de Goiás (UFG). Doutor em História pela Universidade Estadual de Campinas (UNICAMP) e em Histoire, histoire de l'art et archéologie pela Université Libre de Bruxelles (ULB), Bélgica. Pesquisador vinculado ao Laboratório de Estudos Medievais (LEME - USP/Unicamp/UNIFESP/UFMG/UFG), ao Centre de Recherche histoire, arts, cultures et sociétés Anciennes, Médievales et Modernes (SociAMM, ULB) e ao De Corruptione - História da Corrupção na Idade Média (UnB). Tem experiência na área de História, com ênfase em História Medieval, atuando principalmente nos seguintes temas: Antiguidade Tardia, Alta Idade Média, história da Igreja, reinos pós-romanos (franco, visigodo), carolíngios, fontes normativas (capitulares, leis, cânones conciliares), pobres e pobreza, séculos IV a IX, Humanidades/Métodos Digitais, corrupção, Peste de Justiniano e Grande Peste.

References

Documentos

Annales Laureshamenses. PERTZ, G. (ed.). Monumenta Germaniae Historica, Scriptores (SS), 1. Hannover, 1826.

Annales regni Francorum inde a. 741 usque ad 829, qui dicuntur Annales Laurissenses maiores et Einhardi. PERTZ, G.; KURZE, F. (ed.). Monumenta Germaniae Historica, Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum separatim editi (SS rer. Germ.), 6. Hannover, 1895.

Annales Mosellani. LAPPENBERG, J.M. (ed.). Monumenta Germaniae Historica, Scriptores (SS), 16. Hannover, 1859.

Einhardi Vita Karoli Magni. PERTZ, G.; WAITZ, G. (ed.). Monumenta Germaniae Historica, Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum separatim editi (SS rer. Germ.), 25. Hanover e Leipzig, 1911.

Epistolae Merowingici et Karolini aevi (I). DÜMMLER, E. (ed.) Monumenta Germaniae Historica, Epistolae, Epp. 3. Berlim: Weidmann, 1892.

Epistolae Karolini aevi (II). DÜMMLER, E. (ed.) Monumenta Germaniae Historica, Epistolae, Epp. 4. Berlim: Weidmann, 1895.

Epistolae Karolini aevi (III). DÜMMLER, E. (ed.) Monumenta Germaniae Historica, Epistolae, Epp. 5. Berlim: Weidmann, 1899.

Monografias

BALUZE, É. Histoire Des Capitulaires Des Rois François Sous La Première Et Seconde Race: Ou Préface De M. Étienne Baluze Sur L’édition Qu’il A Donnée En 1677 Des Capitulaires De Nos Rois... [s.l.] Nabu Press, 2012.

BEAUMONT, H. Étude historique sur l’abbaye de Luxeuil (590-1790)/par H. Baumont. [s.l.] M.-Pattegay, 1895.

BÖHMER, J. F.; MÜHLBACHER, E.; LECHNER, J. Böhmer, J. F., Regesta Imperii I. Die Regesten des Kaiserreichs unter den Karolingern 751-918. Innsbruck: Verlag der Wagnerscherke Universität Buchandlung, 1908. v. 1

COLLINS, R. Charlemagne. Toronto: University of Toronto Press, 1998.

CONSTABLE, G. Letters and Letter-collections. [s.l.] Ed. Brepols, 1976.

CRÉTÉ-PROTIN, I. Église et vie chrétienne dans le diocèse de Troyes du IVe au IXe siècle. [s.l.] Presses Univ. Septentrion, 2002.

DALES, D. Alcuin: His Life and Legacy. Illustrated edição ed. Cambridge: James Clarke Company, 2012.

DALES, D.; WILLIAMS, R. Alcuin: Theology and Thought. [s.l.] James Clarke & Company, 2013.

DEVROEY, J.-P. La politique annonaire des Carolingiens comme question économique, religieuse et morale. Em: L’Alimentazione nell’alto Medioevo. Pratiche, simboli, ideologie. Spoleto: CISAM, 2016, p. 299–352.

FLEMING, R. Britain After Rome: The Fall and Rise, 400-1070: The Fall and Rise, 400 to 1070. London: Penguin Global, 2011.

GANSHOF, F. L. Was waren die Kapitularien? [s.l.] Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft 1961., 1961.

GARRISON, M. Les correspondants d’Alcuin. Annales de Bretagne et des Pays de l’Ouest. Anjou. Maine. Poitou-Charente. Touraine, n. 111–3, p. 319–331, 20 set. 2004.

HÄGERMANN, D. Karl der Große: Herrscher des Abendlandes: Herrscher des Abendlandes. Biographie. 4. edition ed. Berlin: ECON-Taschenbuchverlag, 2003.

HARTMANN, F. Hadrian I.: (772 - 795): frühmittelalterliches Adelspapsttum und die Lösung Roms vom byzantinischen Kaiser. Stuttgart: [s.n.]. v. 34

HOUSE, T. H. P. Epistolae Merowingici et Karolini aevi (I). [s.l: s.n.].

KNOWLES, M. D. Presidential Address: Great Historical Enterprises III. The Monumenta Germaniae Historica. Transactions of the Royal Historical Society, v. 10, p. 129–150, 1960.

KONECNY, S. Die Frauen des karolingischen Königshauses: die politische Bedeutung der Ehe und die Stellung der Frau in der fränkischen Herrscherfamilie vom 7. bis zum 10. Jahrhundert. [s.l.] VWGÖ, 1976.

MORDEK, H. Bibliotheca capitularium regum Francorum manuscripta: Überlieferung und Traditionszusammenhang der fränkischen Herrschererlasse. [s.l.] Monumenta Germaniae Historica, 1995.

Oxford Latin Dictionary. 1968.

PERTZ, G. H.; HISTORICA, M. G. Monumenta Germaniae Historica: Capitularia Regum Francorum, Volume 1... [s.l.] Nabu Press, 2012.

RIBEIRO DA SILVA, T. Os capitulares reais, séculos VI a IX: produção, codificação, transmissão e recepção. Revista Signum, 1 jan. 2020.

RICHÉ, P. Ecoles et enseignement dans le haut moyen âge: fin du Ve siècle-milieu du XIe siècle. [s.l.] Picard, 1999.

SCHUBERT, E. Die Capitulatio de partibus Saxoniae. Em: FS Heinrich Schmidt (1993). [s.l: s.n.]. p. 3–28.

TALBERT, R. J. A. Rome’s World: The Peutinger Map Reconsidered. [s.l.] Cambridge University Press, 2010.

Published

2025-10-06

Versions

How to Cite

RIBEIRO DA SILVA, Thiago Juarez. A Circulação de informações sobre as Guerras Saxônicas: o exemplo das cartas de Adriano I e de Alcuíno (775-801 E.C.). História Revista, Goiânia, v. 29, n. 3, p. 28–46, 2025. DOI: 10.5216/hr.v29i3.81013. Disponível em: https://revistas.ufg.br/historia/article/view/81013. Acesso em: 5 dec. 2025.

Issue

Section

Dossiê: "A circulação e o recebimento de informações: uma história conectada da Idade Média"